نشست وضعیت تحصیل دانش آموزان مهاجر
در ابتدای این نشست خانم دکتر تیموری به ضرورت توجه به موضوع تحصیل کودکان مهاجر پرداختند و آمار و ارقامی از این افراد ارائه دادند. به اعتقاد ایشان در حال حاضر بیش از نیم میلیون دانش آموز اتباع خارجی در ایران اقامت دارند که یک سوم اتباع افغانستانی غیرمجاز هستند، یعنی مدارک هویتی ندارند. وقتی که این دانش آموزان خانواده هایشان به صورت غیر مجاز وارد ایران میشوند مسائلی را دارند که این مسائل هم تحصیل و هم اقامت آنها را تحت الشعاع قرار می دهد.
تردد اتباع در ۱۷ استان که وزارت کشور اعلام کرده است مجاز است، دانش آموزان اتباع در کنار دانش‌اموزان ایرانی آموزش می‌بینند. بیشترین تراکم اتباع در ایران به شکل زیر است: استان تهران بیشترین دانش‌آموز را با ۱۶۱۷۸۰ نفر دارد. خراسان رضوی، فارس، قم، البرز، کرمان، سیستان و بلوچستان و یزد استان‌هایی هستند که به ترتیب میزبان بیشترین تعداد دانش آموزان مهاجر هستند.
تعداد کل دانش‌آموزان اتباع خارجی مشغول به تحصیل در کشور برابر است با ۴۹۷۶۲۴ دانش‌آموز. از این تعداد ۲۵۹۹۳۱ نفر پسر و ۲۳۷۶۹۳ نفر دختر هستند.
.
در ادامه خانم خاوری دیدگاه و تجربه خودشان را در زمینه مدارس خودگردان ارائه دادند.ایشان اذعان نمودند كه درک ایشان از چگونگی به وجود آمدن مدارس خودگردان به دهه شصت که خودشان دانش‌آموز بوده اند برمی‌گردد. ایشان بیان کردند كه:
“من متوجه شدم افراد زیادی از این کودکان به دلیل نداشتن مدارک مهاجر مدرسه نمی‌روند و به همین خاطر تصمیم گرفتم تعدادی از آنها رو اموزش بدم و وقتی کار رو در منزل خودم شروع کردم متوجه شدم تعداد این بچه ها بیشتر از آن چیزی هست که تصور می‌کردم. با کمک دوستان و معلمان و همکاری افراد محله کن که بیشتر ایرانی بودند کار را شروع کردم. برای مدرسه اسم گذاشتیم و برای جدی تر شدن کارمون و دلگرم شدن بچه ها کارنامه هایی رو صادر می‌کردیم که دستی و خیلی مبتدی بودند. پیگیر ثبت مدرسه و کسب مجوز فعالیت قانونی برای مدرسه شدیم و در اون زمان متوجه شدیم به این مدارس، مدارس خودگردان گفته میشه”.
به نظر ایشان این مدارس هم دستاورد هستند و هم نقطه مهمی هستند که نباید از آن غافل شد و مدارس خودگردان دوش به دوش مدارس دیگر و مثل آنها کار میکنند و با همان نظام آموزشی ایران. خدمات مدارس خودگردان از خیلی معضلات اجتماعی جلوگیری می کند و اگر این مدارس وجود نداشتند تعداد بسیار زیادی از دانش آموزان اتباع از تحصیل باز می ماندند و معضلاتی برای کشور میزبان ایجاد می‌کردند.
ایشان در ادامه افزودند که فعالیت مدارس خودگردان تهدید نیست بلکه دستاوردی است که می تواند مورد حمایت قرار گیرد. ایشان معتقدند سرگذشت تمام مدارس خودگردان تا حدودی شبیه هم هست و تعداد زیادی از این مدارس را داشتیم که تعطیل شدند اما از مرکز آمار، آماری داریم که پنجاه عدد از این مدارس فعال هستند و کار میکنند. پانزده مدرسه در تهران و حاشیه های آن فعال هستند و در این مدارس حدود ۷۵۰۰ دانش آموز در هر سال با سواد می شوند.
خانم تیموری به چالش های موجود در زمینه تحصیل کودکان مهاجر پرداختند. مهمترین مواردی كه از نظر ایشان، نظام آموزش و پرورش ایران را در ارتباط با کودکان مهاجر دچار مشکل می کنند عبارت اند از:
- وضعیت اقتصادی نامناسب و اشتغال اکثر آنها به عنوان کودک کار
- تکلم به زبان یا گویش های دیگر
- ضعف در کمک های جامعه جهانی
- آموزش مجازی و عدم برخورداری از امکانات لازم برای این نوع آموزش ها
- جمعیت زیاد خانواده ها
- اقامت غیرقانونی
در ادامه این بحث سرکار خانم خاوری نیز مسائل مربوط به کودکان مهاجر را مطرح کردند كه اهم آنها عبارت اند از:
- مشکلات مربوط به سن
- ضعف در صدور برگه هدایت تحصیلی و اطلاع رسانی محدود در این زمینه
- اختلاف زبان مادری
- کمبود مدارس و زیرساخت های مناسب
- عدم حمایت توسط سایر ارگان ها
- محدودیت در زمینه سوادآموزی به مهاجران بزرگسال
علاوه بر موارد فوق، سرکار خانم خلیلی نیز به چالش هایی در زمینه تحصیل این کودکان اشاره کردند. این چالش ها شامل موارد زیر هستند:
- تبعیض نسبت به کودکان مهاجر
- اعمال قوانین سلیقه ای توسط مدیر و معلم
در پایان این نشست به مهمترین سوالات شرکت کنندگان پاسخ داده شد.
